Η έκθεση ΑΠΟΠΛΟΥΣ, Οι Αόρατες ΠΟλεις και οι Πόλεις Λιμάνια του ΙoνίΟΥ: οι εικαστικές +Ομιλίες Ελλήνων Λογοτεχνών με τον Calvino, διοργανώνεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και τη Γενική Διεύθυνση Σύγχρονου Πολιτισμού, στο πλαίσιο της δράσης “Park of literary travels in Greece and Magna Graecia” με το ακρώνυμο POLYSEMI, του Επιχειρησιακού Προγράμματος “INTERREG V–A Greece Italy 2014–2020”. Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στις Αλευραποθήκες στο Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας. Τα εγκαίνια της θα πραγματοποιηθούν στις 21 Ιουνίου και η διάρκειά της θα είναι έως 7 Ιουλίου 2019.
- Επιμέλεια –σχεδιασμός, υλοποίηση, επιστημονική τεκμηρίωση: Δρ. Ευφροσύνη Τσακίρη αρχιτέκτονας και εικαστικός πόλης
- Υπεύθυνη συντονισμού και οργάνωσης για το ΥΠΠΟΑ: Άννα Καλαφατάκη, Προϊσταμένη Τμήματος Θεάτρου και Χορού)
Στην τοιχογραφία της Νηοπομπής (ή Ζωοφόρος του Στόλου), την αρχαιότερη γνωστή αναπαράσταση λιμανιού που βρέθηκε στις ανασκαφές του Ακρωτηρίου στην Σαντορίνη, το ανατολικό τμήμα φέρει τον τίτλο ‘Απόπλους’. Η έκθεση εστιάζει στην εξερεύνηση της πολύσημης αυτής έννοιας, σκηνοθετώντας ένα πολυεπίπεδο περιβάλλον που παραπέμπει σε πρώτη ανάγνωση στο λιμάνι ως ενδιάμεσο χώρο, όριο και κατώφλι για την πόλη και τη θάλασσα. Σε δεύτερη ανάγνωση, λιμάνι, πόλη και θάλασσα αποτελούν τα σύμβολα της δράσης, του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου και του ταξιδιού της ζωής. Η πολυσύνθετη δομή της έκθεση προτείνει αδρά σημασιολογικά πλαίσια, τα οποία ο επισκέπτης καλείται να συγκεκριμενοποιήσει κατά το βίωμα της περιπλάνησής του.
Σημαντική έμπνευση για το σχεδιασμό της έκθεσης υπήρξε το έργο του Ιταλού λογοτέχνη Italo Calvino Αόρατες Πόλεις, που αποτελεί υποδειγματική παρουσίαση της πολυεπίπεδης φύσης της πόλης–λιμανιού, καθώς συνδέει σε ένα κοινό αφήγημα ποικίλες περιγραφές πόλεων που συνιστούν συνάμα και τις πολλαπλές όψεις μιας και μόνο πόλης, της Βενετίας. Επιπλέον μέσα από τους διαλόγους και τις περιγραφές των πόλεων στο έργο διαφαίνονται ποικίλες άλλες δυναμικές αλληλεπίδρασης, όπως η συνομιλία δύο πολιτισμών, του Ελληνικού και του Ιταλικού, ή αυτή του λόγου και της εικόνας. Οι Αόρατες Πόλεις είναι φανταστικές. Μέσω της έκθεσης καλούνται να συνομιλήσουν με τις ‘ορατές’ πραγματικές πόλεις του Ιονίου Πελάγους, όπως αυτές περιγράφονται στο έργο Ελλήνων λογοτεχνών του Ιονίου, όπως ο Ανδρέας Κάλβος, ο Διονύσιος Σολωμός, ο Κώστας Καρυωτάκης, ο Λευκάδιος Χερν, ο Άγγελος Σικελιανός, η Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου, η Μαρία Πολυδούρη, ή με πόλεις της Κάτω Ιταλίας, μέσω της αντίστοιχης ελληνόφωνης μουσικής παράδοσης των ‘Grico’.
Ο σχεδιασμός της έκθεσης Απόπλους εμπνέεται ακόμη από τον πολιτιστικά σημαντικό χώρο φιλοξενίας της, τις Αλευραποθήκες στο Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας και στοχεύει στην δημιουργία ενός ατμοσφαιρικού οπτικοακουστικού περιβάλλοντος, αναδεικνύοντας την ιδιαίτερη αισθητική τους που συνδυάζει ποικίλες ποιότητες και υλικά, όπως η αρχιτεκτονική της πέτρας, η πατίνα του χρόνου, η θέση τους σε τάφρο. Οι στεγασμένοι και υπαίθριοι χώροι των Αλευραποθηκών καλούνται να αποτελέσουν φορείς εννοιών, πρωταγωνιστές που ενσαρκώνουν ρόλους και υλοποιούν το αφηγηματικό πλαίσιο του Απόπλου. Η αντίληψη της πόλης–λιμανιού θα σχηματίζεται μέσα από συνομιλίες, αντιπαραθέσεις, αλληλεπιδράσεις εικόνων και ήχων. Ο επισκέπτης της έκθεσης θα περιπλανιέται στο χώρο και θα επανασυνθέτει θραύσματα σχηματίζοντας πολλαπλές και ρέουσες εκδοχές του Απόπλου από τη συνύφανση δράσεων, βιωμάτων, αφηγήσεων.
Στην έκθεση συμμετέχουν περισσότεροι από 80 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό με έργα σύγχρονης τέχνης, ατομικά και ομαδικά, που περιλαμβάνουν ζωγραφικούς πίνακες, φωτογραφίες, χαρακτικά, οξυγραφίες, γλυπτά, site specific εγκαταστάσεις, ηχοτοπία, αφηγήσεις λογοτεχνικών αποσπασμάτων, video projections, κ.ο.κ. Στην προσπάθεια να συνομιλήσουν η επιστήμη, η έρευνα και ο πειραματισμός με ήδη καταξιωμένες μορφές και είδη τέχνης, στην έκθεση συμμετέχουν με έργα τους τόσο καταξιωμένοι, όσο και νέοι καλλιτέχνες, (φοιτητές και απόφοιτοι σχολών εικαστικής κατεύθυνσης).
Η έκθεση υποστηρίζεται επιστημονικά από το Εργαστήριο Πολεοδομικής Σύνθεσης της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ. Στην επιστημονική τεκμηρίωση των έργων των νέων δημιουργών συμβάλλουν ακαδημαϊκοί και καλλιτέχνες από: τη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, τη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης, το Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής ΠαΔΑ, το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και το Ινστιτούτο Σύρου.
