

Aristotelis Valaoritis, Angelos Sikelianos.
Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Άγγελος Σικελιανός.
Οι Εκπαιδευτικές Διαδρομές (Educational Tours) με θέμα λογοτέχνες με καταγωγή αλλά και δράση στα Ιόνια νησιά αποτελούν μέρος του προγράμματος Polysemi και έχουν σχεδιαστεί με σκοπό την ουσιαστική επαφή των επισκεπτών με την πλούσια και ποικίλη πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά των Επτανήσων.
Η συγκεκριμένη Εκπαιδευτική Διαδρομή αφορά σημαντικούς λογοτέχνες, οι οποίοι είτε γεννήθηκαν, είτε έζησαν και εξελίχθηκαν λογοτεχνικά στο νησί της Λευκάδας, αφήνοντας ως πολύτιμη παρακαταθήκη στους μεταγενέστερους αξιόλογο λογοτεχνικό έργο.
Ανδρέας Λασκαράτος, Νίκος Καββαδίας.
Οι Εκπαιδευτικές Διαδρομές (Educational Tours) με θέμα λογοτέχνες με καταγωγή αλλά και δράση στα Ιόνια νησιά αποτελούν μέρος του προγράμματος Polysemi και έχουν σχεδιαστεί με σκοπό την ουσιαστική επαφή των επισκεπτών με την πλούσια και ποικίλη πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά των Επτανήσων.
Η συγκεκριμένη Εκπαιδευτική Διαδρομή αφορά σημαντικούς λογοτέχνες, οι οποίοι είτε γεννήθηκαν, είτε έζησαν και εξελίχθηκαν λογοτεχνικά στο νησί της Κεφαλονιάς, αφήνοντας ως πολύτιμη παρακαταθήκη στους μεταγενέστερους αξιόλογο λογοτεχνικό έργο.
Διονύσιος Σολωμός, Ανδρέας Κάλβος, Στέφανος-Κωνσταντίνος Θεοτόκης, Ιάκωβος Πολυλάς.
Οι Εκπαιδευτικές Διαδρομές (Educational Tours) με θέμα λογοτέχνες και ποιητές με καταγωγή αλλά και δράση στα Ιόνια νησιά αποτελούν μέρος του προγράμματος Polysemi και έχουν σχεδιαστεί με σκοπό την ουσιαστική επαφή των επισκεπτών με την πλούσια και ποικίλη πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά των Επτανήσων.
Η συγκεκριμένη Εκπαιδευτική Διαδρομή αφορά σημαντικούς λογοτέχνες και ποιητές, οι οποίοι είτε γεννήθηκαν, είτε έζησαν και εξελίχθηκαν λογοτεχνικά στο νησί της Κέρκυρας, αφήνοντας ως πολύτιμη παρακαταθήκη στους μεταγενέστερους αξιόλογο λογοτεχνικό έργο.
Διονύσιος Σολωμός, Ανδρέας Κάλβος, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Ugo Foscolo, Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου
Οι Εκπαιδευτικές Διαδρομές (Educational Tours) με θέμα λογοτέχνες με καταγωγή αλλά και δράση στα Ιόνια νησιά αποτελούν μέρος του προγράμματος Polysemi και έχουν σχεδιαστεί με σκοπό την ουσιαστική επαφή των επισκεπτών με την πλούσια και ποικίλη πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά των Επτανήσων.
Η συγκεκριμένη Εκπαιδευτική Διαδρομή αφορά σημαντικούς λογοτέχνες, οι οποίοι είτε γεννήθηκαν, είτε έζησαν και εξελίχθηκαν λογοτεχνικά στο νησί της Ζακύνθου, αφήνοντας ως πολύτιμη παρακαταθήκη στους μεταγενέστερους αξιόλογο λογοτεχνικό έργο.
Συγγραφέας: Καββαδίας, Νίκος Καββαδίας
Ημερομηνία γέννησης: 11 Ιανουαρίου 1910, Νίκολσκ Ουσουρίσκι (Nikolsk-Ussuriysky), μια επαρχιακή πόλη της περιοχής του Βλαδιβοστόκ στη Ρωσία
Γένος: Άρρεν
Βιογραφία: Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1910 σε μια μικρή επαρχιακή πόλη στην περιοχή του Χαρμπίν που ήταν στρατιωτική βάση. Λεγόταν τότε Νίκολσκ Ουσουρίσκι (Nikolsk-Ussuriysky). Οι γονείς του ήταν Κεφαλονίτες, ο Χαρίλαος Καββαδίας και η Δωροθέα Αγγελάτου της γνωστής οικογένειας εφοπλιστών της Κεφαλονιάς. Περισσότερα “Νίκος Καββαδίας” →
«Από τους πιο παραγωγικούς λογίους της γενιάς αυτής στάθηκε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (1867-1951), από τη Ζάκυνθο. […] Τα μυθιστορήματά του είναι επηρεασμένα από τον ρεαλισμό και τον νατουραλισμό, ο ίδιος άλλωστε αναγνώριζε ως δασκάλους τον Balzac και τον Zola, και ακόμη τον Dickens και τον Daudet. Στο ενεργητικό του πρέπει επίσης να προσγραφεί το μεγάλο άλμα που επιτέλεσε μ’ αυτόν η νεοελληνική λογοτεχνία από το περιορισμένο πλαίσιο του ηθογραφικού διηγήματος στο πολυσύνθετο αστικό μυθιστόρημα. Και δεν είναι πάλι χωρίς σημασία το πόσο ο Ξενόπουλος διαβάστηκε από ένα ευρύτατο αναγνωστικό κοινό, ευρύνοντας έτσι το γενικότερο ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία.»
Λίνος Πολίτης, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1998 (9η έκδ.), 214-215
Παρατίθεται η Σύντομη Αυτοβιογραφία γραμμένη από τον ίδιο τον συγγραφέα, Γρηγόριο Ξενόπουλο καθώς και ενημερωτικό video Εποχές και Συγγραφείς από το αρχείο της ERT .
http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=26893&code=7168&zoom=800
Το Μουσείο Γρηγορίου Ξενόπουλου στεγάζεται στο πατρικό σπίτι του συγγραφέα στην οδό Γαήτα, που βρίσκεται στην ιστορική συνοικία της Φανερωμένης. Στο μουσείο ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στους χώρους του σπιτιού του συγγραφέα, να δει από κοντά προσωπικά είδη του λογοτέχνη, χειρόγραφα και εκδόσεις των έργων του, τεύχη του περιοδικού «Η Διάπλασις των Παίδων».
Επίσης, στα εκθέματα του περιλαμβάνονται αντικείμενα, έπιπλα, και σκεύη από το σπίτι της οικογένειας Ξενoπούλου, τα οποία προσφέρουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της καθημερινότητας του συγγραφέα στο συγκεκριμένο χώρο. Υπάρχουν ακόμα και διάφορα είδη σχετικά με την κόρη του συγγραφέα, Ευθαλία Ξενοπούλου-Νάτσιου και το σύζυγό της, Χριστόφορο Νάτσιο, γνωστό γλύπτη.
Η Ξενοπούλειος Παιδική Βιβλιοθήκη φιλοξενείται στο Μουσείο-σπίτι του Γρηγόριου Ξενόπουλου και προς τιμήν πήρε το όνομα του. Η βιβλιοθήκη οργανώθηκε με εθελοντική βοήθεια εκπαιδευτικών του νησιού και στηρίχθηκε οικονομικά από το Δήμο Ζακύνθου ως Δημοτική Βιβλιοθήκη. Η βιβλιοθήκη φιλοξενεί βιβλία λογοτεχνίας, γνώσεων, εγκυκλοπαιδικά, ζακυνθινών συγγραφέων, περιοδικά για προσχολική, σχολική και εφηβική ηλικία. Επίσης οι επισκέπτες μπορούν να δουν και να μελετήσουν τη μεγάλη συλλογή των έργων του Γρηγόριου Ξενόπουλου. Στη βιβλιοθήκη διατίθεται και ένα τμήμα με βιβλία για ενήλικες, για τους γονείς που συνοδεύουν τα μικρά παιδιά τους στις ποικίλες και ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις/ δράσεις που πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνο τους χώρους της παιδικής βιβλιοθήκης. Υπάρχουν ακόμη επιτραπέζια παιχνίδια για τους μικρούς φίλους καθώς και ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο.
Η Πλατεία Αγίου Μάρκου υπήρξε κάποτε το κέντρο του πολιτισμού της Ζακύνθου. Κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας άνθρωποι των γραμμάτων, ευγενείς και γενικότερα σημαίνοντα πρόσωπα αντάλλασσαν απόψεις στο καφενείο που υπήρχε στο εσωτερικό της. Σε αυτήν την πλατεία συνέβησαv ιστορικά γεγονότα που διαμόρφωσαν τις πολιτικές εξελίξεις στο νησί. Το 1797 οι Ποπολάροι επαναστάτησαν και έκαψαν το χρυσό βιβλίο των ευγενών “Libro D`Oro”. Οι Ποπολάροι φύτεψαν στο κέντρο της πλατείας το «δέντρο της ελευθερίας» θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να συμβολίσουν την απελευθέρωσή τους από του Ενετούς και να υποδεχθούν τους Γάλλους Δημοκρατικούς.
Η πρώτη σκέψη δημιουργίας για Μουσείο Σολωμού καταγράφεται το 1903, όταν δωρήθηκαν τα χειρόγραφα του εθνικού Ποιητή στην επιτροπή εορτασμού της εκατονταετηρίδας από τη γέννησή του. Το Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων όμως, χτίστηκε μετά τους σεισμούς του 1953, στην ιστορική πλατεία του Αγίου Μάρκου, σε οικόπεδο που δώρισε ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Ζακύνθου, και ανοικοδομήθηκε με οικονομική αρωγή του Κράτους, διαφόρων φορέων και πολλών ιδιωτών. Στις αίθουσες αυτές εκτίθενται φορητές εικόνες κρητικής και κρητικοεπτανησιακής σχολής 17ου-18ου αιώνα προσωπογραφίες επιφανών Ζακυνθίων 17ου-20ου αιώνα μπρούτζινες προτομές Ζακυνθίων ιεραρχών και ανθρώπων του πνεύματος, έπιπλα εποχής προερχόμενα από ζακυνθινά αρχοντικά, μουσικά όργανα, έργα πλαστικής-κεραμικής, αντικείμενα ξυλοτεχνίας-ξυλογλυπτικής, έργα μεταλλουργίας, εκμαγεία νομισμάτων, κεντήματα, πλεκτά, κοσμήματα, γκραβούρες, μελανογραφίες, φωτογραφίες και οικόσημα. Από το πλούσιο αρχειακό υλικό ξεχωρίζουν τα δωρηθέντα από την Ασπασία Σορντίνα Ρίγκλερ και διασωθέντα από τον Νικ. Βαρβιάνη χειρόγραφα του Διονυσίου Σολωμού, του Νικολάου Μάντζαρου, του Νικολάου Λούντζη, του Αντωνίου Μάτεση, του Ιωάννη Τσακασιάνου, του Διονυσίου Ρώμα, του Παύλου Καρρέρη και του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Το κτίριο του Μουσείου στεγάζει το μοναδικό Μαυσωλείο στην Ελλάδα και πολυάριθμα κειμήλια, που δωρήθηκαν από διάφορους φορείς και ιδιώτες, και λειτουργεί από τις 24 Αυγούστου 1966. Το 2000 προτάθηκε για το Ευρωπαϊκό Βραβείο του Μουσείου της Χρονιάς έτους 2001 (European Museum of the Year Award).
Το 1961, στη συνοικία του Άμμου, τοποθετήθηκε η μαρμάρινη προτομή του Ακαδημαϊκού Γρηγορίου Ξενόπουλου (1867-1951) έργο του γλύπτη Νικολάου Σοφιολάκη (1914-2002). Η κατασκευή του έργου οφείλεται στην πρωτοβουλία των μαθητριών του Β΄ Γυμνάσιου Θηλέων Αθηνών και τη συμμετοχή των μαθητών Μέσης Εκπαίδευσης Αθηνών και Πειραιώς. Στη βάση της προτομής αναγράφεται: «ΣΤΟΝ ΦΑΙΔΩΝΑ/ ΟΙ ΜΑΘΗΤΑΙ ΜΕΣ(ΗΣ) ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ/ ΑΘΗΝΩΝ-ΠΕΙΡΑΙΩΣ/1959-1960»
Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων στεγάζεται από το 1971 σε ένα από τα παλαιότερα κτίρια των Αθηνών στο Κέντρο της Πόλης, στο νεοκλασικό κτίριο του Πολιτικού Νοσοκομείου Αθήνας. Διαθέτει τρεις αίθουσες εκθέσεων και το αμφιθέατρο “Αντώνης Τρίτσης” στο οποίο διοργανώνονται διεπιστημονικά σεμινάρια. Το αμφιθέατρο διατίθεται για ημερίδες, συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις. Στον κήπο του Πνευματικού Κέντρου είναι τοποθετημένη και η προτομή του λογοτέχνη Γρηγόριου Ξενόπουλου.
Στον τρίτο όροφο μιας κατοικίας στην οδό Ευριπίδου 42 κατοικούσε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος. Εκεί είχε την έδρα του και το περιοδικό του, «Η Διάπλασις των Παίδων». Εκεί είχε και τα χειρόγραφα των θεατρικών του έργων, τα οποία χάθηκαν οριστικά λόγω της ολοκληρωτικής καταστροφής του σπιτιού του από εμπρηστική βόμβα σε μια μάχη το Δεκέμβρη του 1944. Το σπίτι του Ξενόπουλου, ο Παλαμάς το θεωρούσε “Μουσείο του Πολιτισμού μας στο μέλλον”, λόγω του τεράστιου και σπουδαίου αρχείου του Ξενόπουλου (ανέκδοτα έργα του, το αρχείο της “Διάπλασης”, η αλληλογραφία του με Έλληνες και ξένους δημιουργούς, άλλα κείμενά του, φωτογραφικά και εικαστικά, ακόμα, ντοκουμέντα για το θέατρο, τα Γράμματα, τις Τέχνες γενικότερα, προσωπικά κειμήλια του συγγραφέα κλπ.).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξιστόρηση του Λάμπρου Γουλιαδίτη, ο οποίος ασχολείται με το εμπόριο τροφίμων, έχοντας μαγαζί στην οδό Ευριπίδου 42. «Παλιά, εδώ έμενε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος. Ανατινάχθηκε το σπίτι του στον Εμφύλιο και αυτό είναι το νέο κτίριο που φτιάχτηκε απ’ τον μπάρμπα μου. Μια μέρα πριν από δέκα πέντε χρόνια ήρθε εδώ η μία από τις κόρες του. Με ρώτησε: “Ξέρετε τι ήταν εδώ παλιότερα;”. Της απάντησα: “Βεβαίως, ήταν το σπίτι του Ξενόπουλου”. Τότε τη γυναίκα την πήραν τα δάκρυα, δεν είπε τίποτε άλλο κι έφυγε. Είπε μόνο πως ήταν κόρη του. Ήθελε να δει αν υπάρχει ακόμα η μνήμη του πατέρα της». [Πηγή: www.lifo.gr]
14 Ιανουαρίου 1951, Κυριακή, ώρα 17:56, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος έφυγε από τη ζωή, έχοντας δίπλα του τους δικούς του ανθρώπους, στο σπίτι του γαμπρού του, Βάσου Βαλασάκη (από την πρώτη του κόρη, Λεωνή), της οδού Επτανήσου 38 και Αγίου Μελετίου (γωνία), όπου είχε εγκατασταθεί τα τελευταία χρόνια, μετά την ανατίναξη του ιστορικού σπιτιού του, της οδού Ευριπίδου 38 (42).
«Ο νεκρός μετεφέρθη εις το Α’ Νεκροταφείον, όπου και ενεταφιάσθη εις τον τάφον της οικογενείας Ξενόπουλου. Η Φιλαρμονική του Δήμου επαιάνιζε πένθιμα εμβατήρια, κατά την ώραν δε της ταφής, κατόπιν επιθυμίας του εκλιπόντος, ανεκρούσθη το πένθιμον εμβατήριον από την «Ηρωικήν» συμφωνίαν του Μπετόβεν. Το φέρετρον μετέφερον, τιμής ένεκεν, εις τον τάφον, λογοτέχναι και άνθρωποι των γραμμάτων. Εκμαγείον της μορφής του εκλιπόντος έλαβαν οι γλύπται κ.κ. Νάτσιος και Λαμέρας. Η κηδεία ετελέσθη δημοσία δαπάνη, κατετέθησαν πλείστοι στέφανοι».
[απόσπασμα από την περιγραφή της κηδείας όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή», της Τρίτης 16ης Ιανουαρίου 1951.]
Ο Άγγελος Σικελιανός (28 Μαρτίου 1884, Λευκάδα, Ελλάδα – 19 Ιουνίου 1951, Αθήνα) ήταν ένας Έλληνας ποιητής και θεατρικός συγγραφέας και ασχολήθηκε με θέματα της ελληνικής ιστορίας, τον θρησκευτικό συμβολισμό και την καθολική αρμονία.
«Η οικία Σικελιανού στην οποία στεγάζεται το ομώνυμο μουσείο, αγοράστηκε από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας το 2009. Ανακαινίστηκε και διαμορφώθηκε σε ένα πρωτοποριακό μουσειακό χώρο που παραδόθηκε στο Δήμο Λευκάδας και εγκαινιάστηκε στις 6 Οκτωβρίου 2017. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο μουσείο που δεν εκθέτει απλά ενθυμήματα από τον Αλαφροΐσκιωτο ποιητή αλλά ταξιδεύει τον επισκέπτη σε κάθε πτυχή όχι μόνο της ζωής αλλά και του έργου του μέσα από μια πρωτοποριακή αρχιτεκτονική και μουσειολογική προσέγγιση, έργο μια ομάδας διακεκριμένων επιστημόνων. Στο χώρο του θα συναντήσει κανείς εκθέματα που αφορούν στη ζωή και το έργο του Σικελιανού, τα οποία πρόσφεραν μεγάλα μουσεία, συλλέκτες και φορείς από όλη την Ελλάδα. Στο μουσείο υπάρχουν ιδιαίτερα εκθέματα όπως το νυφικό της Άννας και υφαντά της, τα χειροποίητα ρούχα που ύφανε η Εύα για τον εαυτό της και για τις Δελφικές Εορτές, το διαβατήριό της, η πλεξούδα από τα πορφυρά μαλλιά της, σπάνιες εκδόσεις και χειρόγραφα, φωτογραφικό υλικό, ταινίες και ηχογραφημένες απαγγελίες με τη φωνή του ίδιου του ποιητή». (εισαγωγικό σημείωμα, https://sikelianosmuseum.gr/)
Το «νησάκι του Σικελιανού», βρίσκεται στην είσοδο της Λευκάδας και έχει πάρει το όνομά του από ένα μικρό ξωκλήσι που φιλοξενεί: τον Άγιο Νικόλαο. Σε αυτό το κομμάτι γης λειτουργούσε το τελωνείο του νησιού πριν από αιώνες. Το εκκλησάκι χτίστηκε στα ερείπια αρχαίου ναού αφιερωμένου στην Αφροδίτη. Σε αυτό το μέρος, ο Άγγελος Σικελιανός πήγε με την σύζυγό του Εύα Πάλμερ και τον νεογέννητο γιο τους, Γλαύκο. Σε αυτό το νησάκι, ο Άγγελος Σικελιανός, μέσα στο κέντρο του πελάγου εμπνεύστηκε και έγραψε τις μεγάλες του ποιητικές συλλήψεις.
Στα χωριά των Σφακιωτών (Λαζαράτα, Ασπρογερακάτα, Σπανοχώρι, Κάβαλος, Πινακοχώρι) στην ορεινή Λευκάδα ο Άγγελος Σικελιανός πέρασε το καλοκαίρι του, το 1909 με την Εύα Πάλμερ και το νεογέννητο γιο του Γλαύκο
Μπάρι, 24-25 Ιουνίου 2019
Palazzo Ateneo, Salone degli Affreschi
Introduction by R. Nicolì
This digital edition reproduces, within the POLYSEMI Library, the first seventeen letters included in Viaggio in Grecia by Saverio Scrofani, which consists of sixty letters. They have been copied from the text published by Edizioni dell’Ateneo (Rome, 1965) and philologically edited by Claudio Mutini.[1]
The author was born in the province of Ragusa in 1756 and belonged to a simple family that entrusted a maternal uncle, the bishop of Syracuse, with Saverio’s education, hoping he could become a priest. However, disappointing his family expectations, Scrofani lived a quite immoral and troubled life, and devoted to gambling and worldliness. Nevertheless, he has never neglected his studies focused on economy and specific agricultural topics, so as to be extremely prolific in writing the results of his research. He belonged to that generation of intellectuals who, despite being educated within the principles of the Enlightenment, had to disseminate his writings in the changed context of Reforming Absolutism. Περισσότερα “Saverio Scrofani – GR” →
Introduction by R. Nicolì
This digital edition, within the POLYSEMI Library, reproduces two chapters (the first named Preludio alla Grecia and the last entitled Sul Jonio in volo) of Viaggio in Grecia by Mario Praz, published by Shakespeare and Kafka in 1991.[1]
The author,[2] a man of many intersecting talents, is considered one of the greatest Anglicists and the most eclectic literary critics in the twentieth century. The vastness of his works – the complete bibliography of his writings is made up of over 2,600 entries[3] – is almost unique in Italian literature. Περισσότερα “Mario Praz – GR” →